สักวันหนึ่ง เราอาจค้นพบสิ่งมีชีวิตบนดาวดวงอื่น ด้วยเทคโนโลยีของกล้องแบบใหม่

อุปกรณ์กล้องแบบใหม่ที่สามารถตรวจจับการมีอยู่ของพืชที่อยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลออกไปหลายกิโลเมตร โดยอาศัยหลักการที่ว่า สิ่งมีชีวิตนั้นมีรูปแบบการสะท้อนแสงที่แตกต่างจากสิ่งไม่มีชีวิต และในวันหนึ่ง อาจมีการนำเทคโนโลยีนี้ไปใช้ในการส่องหาพืชที่อยู่บนดาวดวงอื่นอันไกลโพ้น

โดยอุปกรณ์กล้องต้นแบบมีชื่อว่า TreePol spectropolarimeter ซึ่งเป็นผลงานจากการวิจัยยาวนานนับปีของนักชีววิทยาชาวเนเธอร์แลนด์นามว่า Lucas Patty จากสถาบันการศึกษา Vrije Universiteit Amsterdam และถ้าแนวคิดของเขาเกิดใช้งานได้จริงขึ้นมา ลำแสงที่มีระนาบบิดเกลียวอาจจะทำให้เราสามารถส่องค้นหาสิ่งมีชีวิตในดาวดวงอื่นอันไกลโพ้นได้เลย

โดยในรายงานล่าสุด รวมถึงข้อมูลจากวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก คุณ Lucas Patty อธิบายว่า ปรากฏการณ์ Chirality (ความแตกต่างของโครงสร้างระดับโมเลกุล) ที่มีอยู่ในสิ่งมีชีวิต นั้นส่งผลกระทบโดยตรงกับรูปแบบการสะท้อนแสงของมัน ทำให้เกิดการสะท้อนแสงแบบระนาบวงกลม อันเป็นเอกลักษณ์การสะท้อนแสงของสิ่งมีชีวิต

ขอบคุณภาพประกอบจาก Lucas Patty

และเพื่อทดสอบแนวคิดนี้ คุณ Lucas Patty เริ่มทำการทดสอบอุปกรณ์ของเขาในห้องแลป เมื่อปี 2015 อุปกรณ์ของเขาสามารถตรวจจับแสงสะท้อนอันมีเอกลักษณ์ของสิ่งมีชีวิต ได้จากใบไม้ของต้นไม้เลื้อย และใบของต้นไทร

ต่อมา เขาได้นำกล้อง TreePol spectropolarimeter ไปลองใช้งานนอกห้องแลป ติดตั้งอุปกรณ์ของเขาบนหลังคาตึก และลองดูสิว่ามันจะสามารถตรวจจับสัญญาณจากต้นหญ้าบนสนามบอลของมหาวิทยาลัยได้หรือไม่ แต่เขากลับต้องประหลาดใจ เพราะกล้องของเขาไม่สามารถตรวจจับสัญญาณใดๆ ได้เลย แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าอุปกรณ์ของเขาด้อยประสิทธิภาพแต่อย่างใด...

คุณ Lucas อธิบายว่า "เมื่อเจอความผิดพลาด ผมเลยลงไปเดินดูที่สนามฟุตบอล แล้วพบว่ามันเป็นสนามบอลที่ใช้พื้นหญ้าเทียม ทำให้ไม่สามารถตรวจจับสัญญาณได้"

หญ้าเทียมนั้นก็มีลักษณะเช่นเดียวกับสิ่งไม่มีชีวิตอื่นๆ คือไม่มีความแตกต่างในระดับโมเลกุล ทำให้รูปแบบการสะท้อนแสงแตกต่างจากสิ่งมีชีวิต เช่นเดียวกับพืชที่ตายแล้วก็จะสูญเสียคุณสมบัติความแตกต่างในระดับโมเลกุลไป ทำให้อุปกรณ์นี้ไม่สามารถตรวจจับได้เช่นกัน และจากการทดสอบในขั้นต่อมาของ คุณ Lucas พบว่าอุปกรณ์กล้องของเขา สามารถตรวจพบสัญญาณของพืชที่อยู่ห่างไกลออกไปหลายกิโลเมตรได้เลย

ขอบคุณภาพประกอบจาก Lucas Patty

เทคโนโลยีนี้อาจดูเหมือนเป็นเรื่องแปลกประหลาด แต่นี่ก็ไม่ใช่ครั้งแรกที่นักวิทยาศาสตร์พยายามค้นหาสัญญาณของสิ่งมีชีวิตด้วยการใช้เทคโนโลยีทางด้านแสง และในวันหนึ่ง ผลงานของ คุณ Lucas อาจช่วยให้เกิดเทคโนโลยีที่สามารถเฝ้าดูพืชผลทางการเกษตรจากระบบเซ็นเซอร์ที่ติดตั้งอยู่บนเครื่องบิน หรือดาวเทียม และอาจจะก้าวหน้ามี่ถึงขั้นที่สามารถส่องออกดูไปนอกโลกได้เลยทีเดียว

คุณ Lucas และทีมนักวิจัยที่ร่วมงาน ได้เขียนรายละเอียดในรายงานว่า "ในบริบทของ ชีววิทยาดาราศาสตร์ (การศึกษาการมาถึงและวิวัฒนาการของระบบชีววิทยาในเอกภพ) การค้นหาสัญญาณของสิ่งมีชีวิตในต่างดาวด้วยเทคโนโลยีทางด้านแสง นั้นเป็นสิ่งที่จะมีบทบาทสำคัญมาก และเมื่อเปรียบเทียบวิธีการนี้ กับวิธีการอื่นๆ คือ มันไม่มีการตรวจพบที่เป็นเท็จ (การตรวจพบที่เป็นเท็จคือ การจับสัญญาณของสิ่งมีชีวิตได้ ทั้งๆ ไม่มีสิ่งมีชีวิตอยู่จริง)"

และยังมีเรื่องต้องทำอีกมากมายเพื่อการยกระดับความสามารถของเทคโนโลยีนี้ แต่โดยหลักการแล้ว นักวิจัยคิดว่ามันเป็นความก้าวหน้าที่สำคัญในวงการ ชีววิทยาดาราศาสตร์

"ก้าวต่อไปที่สำคัญคือการนำอุปกรณ์นี้ไปลองค้นหาสัญญาณสิ่งมีชีวิตจากดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ซึ่งเป็นดาวที่มีสภาพพื้นผิว และสภาพบรรยากาศที่แตกต่างกันไป รวมถึงศึกษาการใช้งานบนโลกเพื่อเพิ่มความสามารถ และค้นหาความเป็นไปได้ในการประยุกต์ใช้งานเทคโนโลยีนี้"