เครื่องแบบนักเรียน ดีหรือไม่ดี? ทำไมบางประเทศอยากให้นักเรียน กลับมาสวมเครื่องแบบ...

เป็นกระแสแรง ณ เวลานี้ กับกรณีที่โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียน อนุญาตให้นักเรียน ม.1 – 6 แต่งชุดไปรเวทมาเรียนในทุกวันอังคาร ซึ่งจะว่าไปแล้วเรื่องการใส่ หรือไม่ใส่เครื่องแบบนักเรียน หรือการตัด ไม่ตัดผมทรงนักเรียน เป็นปัญหาคาใจที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาช้านาน และมักจะมีคำถามว่า การตัดผมทรงนักเรียน จะทำให้เรียนดีขึ้นได้จริงไหม หรือถ้าไม่ตัดทรงนักเรียนแล้วการเรียนจะแย่ลงหรือเปล่า การใส่เครื่องแบบนักเรียน ส่งผลให้เรียนได้ดีขึ้นจริงหรือไม่?

ซึ่งฝรั่งต่างชาติ โดยเฉพาะชาติมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา เขาก็มีความสงสัยในประเด็นเหล่านี้ด้วยเช่นกัน และเขาลงลึกไปในรายละเอียด ถึงขนาดมีการทำวิจัยกันอย่างเป็นเรื่องเป็นราวถึงผลกระทบของการที่ใส่ หรือไม่ใส่เครื่องแบบนักเรียน โดยแนวโน้มในช่วงเวลาที่ผ่านมา พบว่าในช่วงระหว่างปี 2015-2016 โรงเรียนรัฐในสหรัฐอเมริกาถึง 22% หันมาให้เด็กใส่เครื่องแบบนักเรียน ซึ่งเป็นแนวโน้มที่เพิ่มขึ้นจากช่วงปี 1999-2000 ที่มีโรงเรียนรัฐเพียง 12% เท่านั้นที่มีเครื่องแบบนักเรียน ซึ่งข้อมูลนี้ได้มาจากหน่วยงาน National Center for Education Statistics (NCES) ของสหรัฐอเมริกา

เบื้องหลังการที่โรงเรียนสนับสนุนให้เด็กๆ กลับมาใส่เครื่องแบบ นั้นมีเหตุผลว่า จะทำให้เด็กๆ กลับมาสนใจการเรียนมากขึ้น ไม่หมกมุ่นกับเรื่องแฟชั่นการแต่งตัว และทำให้เด็กๆ ประพฤติตัวดีขึ้นด้วย ในขณะเดียวกัน ผู้บริหารโรงเรียน ยังแสดงความคิดเห็นว่า เครื่องแบบนักเรียน จะช่วยทลายพฤติกรรมการแต่งตัวเป็นกลุ่มแก๊งค์ และเป็นการง่ายที่จะรู้ว่าใครอยู่ในกลุ่มแก๊งค์ไหน

ประเด็นเรื่องการมีหรือไม่มีชุดนักเรียน ก็เป็นที่ถกเถียงในสังคมของประเทศโลกเสรีอย่างอเมริกาด้วยเช่นกัน ด้วยความที่ทั้งผู้ปกครองและนักเรียน นั้นไม่ชอบแนวคิดที่ต้องมีการบังคับให้นักเรียนทุกคนต้องแต่งตัวเหมือนๆ กัน เพราะเป็นการปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงออก บางครอบครัวก็บ่นว่าการที่ต้องจ่ายซื้อชุดนักเรียนนั้นเป็นการเพิ่มภาระทางการเงิน แทนที่จะให้เด็กๆ ได้ใส่ชุดที่มีอยู่แล้ว

เรามาดูสรุปผลของหลายๆ งานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้ ที่รวมรวมโดยหน่วยงาน National Center for Education Statistics (NCES) ของสหรัฐอเมริกา กันดีกว่าครับ

งานวิจัยชื่อ "วินัยของโรงเรียน, เครื่องแบบนักเรียน และประสิทธิภาพทางการศึกษา"

Baumann, Chris; Krskova, Hana. International Journal of Educational Management, 2016.

สรุปผลงานวิจัย: งานวิจัยนี้เน้นศึกษาผลคะแนนสอบด้านวิชาการ และพฤติกรรมของเด็กนักเรียนทั้งในสหรัฐอเมริกา และประเทศอื่นๆ อีก 37 ประเทศ เพื่อที่จะระบุว่า เครื่องแบบนักเรียนส่งผลกระทบกับระเบียบวินัยของนักเรียนหรือไม่ โดยงานวิจัยพบว่านักเรียนที่มีผลการเรียนดีเด่นนั้นเป็นนักเรียนที่มีระเบียบวินัยสูง และเพิ่มเติมว่า "ประเทศที่นักเรียนใส่เครื่องแบบ พบว่านักเรียนตั้งใจฟังในชั่วโมงเรียน และมีเสียงพูดคุยกันในชั่วโมงเรียนน้อยกว่า เด็กนักเรียนเข้าเรียนตรงเวลา คุณครูไม่ต้องรอนานเพื่อการเริ่มชั่วโมงเรียน"

งานวิจัยชื่อ "สวมเครื่องแบบเพื่อความสำเร็จ? ผลจากเครื่องแบบนักเรียนที่มีต่อ ความสำเร็จ และพฤติกรรมของเด็กนักเรียน"

Gentile, Elizabetta; Imberman, Scott A. Journal of Urban Economics, 2012

บทคัดย่อ: การสวมเครื่องแบบในโรงเรียนรัฐในประเทศสหรัฐอเมริกา ได้รับการยอมรับมากขึ้นเรื่อยๆ แต่เรายังรู้น้อยเหลือเกินว่าเครื่องแบบส่งผลอย่างไรกับนักเรียน และด้วยการใช้ชุดข้อมูลจากโรงเรียนในเขตเมืองในแถบตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา นักวิจัยสามารถสรุปผลได้ว่า เครื่องแบบนักเรียน ส่งผลอย่างไรกับพฤติกรรม และความสำเร็จทางด้านการศึกษา โดยที่ผู้บริหารของแต่ละโรงเรียนในงานวิจัยนี้ สามารถตัดสินใจได้อย่างอิสระว่าจะให้นักเรียนสวมเครื่องแบบหรือไม่ โดยการใส่เครื่องแบบนั้นทำให้เด็กในระดับมัธยมตั้งใจเรียนมากขึ้น ในขณะที่ระดับประถมศึกษาก็ช่วยทำให้คุณครูดูแลเด็กได้ง่ายขึ้นด้วยเช่นกัน

งานวิจัยชื่อ "เครื่องแบบนักเรียนของโรงเรียนรัฐ: ผลกระทบต่อการรับรู้เรื่องการมีอยู่ของแก๊งค์เด็กนักเรียน บรรยากาศในโรงเรียน และการรับรู้ตัวตนของนักเรียน"

Wade, Kathleen Kiley; Stafford, Mary E. Education and Urban Society, 2003

บทคัดย่อ: งานวิจัยนี้ มีความพยายามในการหาความสัมพันธ์ระหว่างเครื่องแบบนักเรียนของโรงเรียนรัฐ กับเรื่องต่อไปนี้: การรับรู้คุณค่าในตัวเองของนักเรียน และการรับรู้เรื่องการมีอยู่ของกลุ่มแก๊งค์ในโรงเรียน และบรรยากาศในโรงเรียน โดยเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือแบบสอบถามเกี่ยวกับเรื่องการมีอยู่ของแก๊งค์ในโรงเรียน โดยมีโรงเรียนระดับมัธยมต้นในเขตเมืองจำนวน 415 โรงเรียน และครูจำนวน 83 คนที่ร่วมตอบแบบสอบถาม โดยผลสำรวจออกมาชัดเจนว่า โรงเรียนที่มีเครื่องแบบจะไม่สามารถระบุตัวตนของกลุ่มแก๊งค์เด็กนักเรียนได้อย่างชัดเจน คุณครูในโรงเรียนที่มีเครื่องแบบ มองเห็นสัญลักษณ์ของการแบ่งกลุ่มแก๊งค์ในกลุ่มเด็กนักเรียนได้น้อยกว่า แต่อย่างไรก็ดี นักเรียนในโรงเรียนที่ใส่ชุดไปรเวท นั้นให้คะแนนเรื่องความความมั่นใจในตัวเอง หรือการรับรู้คุณค่าในตัวตน สูงกว่านักเรียนที่ต้องใส่เครื่องแบบ

งานวิจัยชื่อ "เครื่องแบบนักเรียนเหมาะสมหรือไม่?"

Yeung, Ryan. Educational Policy, 2009

บทคัดย่อ: ข้อสงสัยที่สำคัญเกี่ยวกับเรื่องการยกมาตรฐานการศึกษาของสหรัฐอเมริกา นั้นมีประเด็นที่น่าสนใจว่า เครื่องแบบนักเรียน นั้นมีความความเป็นหรือไม่? โดยทางฝ่ายสนับสนุน ให้เหตุผลว่า เครื่องแบบนักเรียน ทำให้โรงเรียนเป็นสถานที่ที่ปลอดภัยขึ้น ทำให้จัดระเบียบโรงเรียนได้ง่ายขึ้น และเพิ่มความสำเร็จของนักเรียน ส่วนฝ่ายค้านนั้นให้เหตุผลว่า ยังไม่มีข้อพิสูจน์อย่างจริงจังว่า เครื่องแบบนักเรียน นั้นมีประโยชน์จริงหรือไม่ และยังขัดกับเสรีภาพในการแสดงออกของเยาวชน โดยงานวิจัยนี้มุ่งเน้นตรวจสอบเรื่องที่ว่า เครื่องแบบนักเรียน นั้นมีผลกับการประสบความสำเร็จทางด้านการศึกษาของนักเรียนหรือไม่ โดยเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผลคือแบบสอบถาม และชุดข้อมูลที่หลากหลาย โดยผลการวิจัยออกมาว่า ไม่พบความสัมพันธ์ที่ชัดเจนระหว่างการใส่เครื่องแบบนักเรียน กับผลสำเร็จทางการศึกษา ดังนั้นงานวิจัยชิ้นนี้ไม่ได้สนับสนุน หรือค้านขั้วความคิดทั้งสองฝ่ายที่ต่างกัน แต่มันก็เป็นเครื่องยืนยันได้ดีว่า เครื่องแบบนักเรียน ไม่ได้เป็นเครื่องมือแก้ปัญหาเกี่ยวกับความป่วยไข้ของระบบการศึกษาของประเทศสหรัฐอเมริกา

จากตัวอย่างงานวิจัยทั้ง 4 ชิ้นที่เรายกมา ก็ต้องบอกว่าได้ข้อสรุปที่หลากหลาย ซึ่งงานวิจัยโดยส่วนใหญ่ระบุตรงกันว่า เครื่องแบบนักเรียนนั้นส่งผลกับความตั้งใจเรียน และช่วยลดปัญหาการแบ่งเป็นกลุ่มแก๊งค์ของเด็กนักเรียนด้วยการแต่งตัวไปในแบบเดียวกันได้ แต่ก็มีบางงานวิจัยที่สรุปผลออกมาแบบเห็นต่าง แล้วคุณผู้อ่านหล่ะครับ คิดเห็นอย่างไรในเรื่องนี้ แสดงความคิดเห็นกันได้เต็มที่ (แต่ขอเป็นการแสดงความคิดเห็นแบบสุภาพนะครับ ^__^)